diebus totius anni pares numero; quippe Persis quoque in 11 totidem dies descriptus est annus. Currum deinde Iovi sacratum albentes vehebant equi: hos eximiae magnitudinis equus, quem Solis appellabant, sequebatur. Aureae virgae 12 et albae vestes regentes equos adornabant. Haud procul 13 erant vehicula decem multo auro argentoque caelata. Sequebatur haec equitatus duodecim gentium variis armis et moribus. Proximi ibant quos Persae Immortales vocant, ad decem milia. Cultus opulentiae barbarae non alios magis honestabat: illi aureos torques, illi vestem auro distinctam habebant, manicatasque tunicas, gemmis etiam ador14 natas. Exiguo intervallo, quos cognatos regis appellant, decem et quinque milia hominum. Haec vero turba muliebriter propemodum culta, luxu magis quam decoris armis 15 conspicua erat. Doryphoroe vocabantur proximum his agmen, soliti vestem excipere regalem. Hi currum regis 16 anteibant, quo ipse eminens vehebatur. Utrumque currus latus deorum simulacra ex auro argentoquo expressa decorabant: distinguebant internitentes gemmae iugum, ex quo eminebant duo aurea sumulacra cubitalia, quorum alterum §. 11. regentes equos] rectores equorum, ut Suet. Tit. 4. §. 13. equitatus duodecim gentium] Recte Schmiederus de duodecim tribubus Persarum intellexit. Xenoph. Cyrop. 1, 2, 5 dadena yào xai ПIɛooшv qvhai Sinonvrai. Morum diversitatem pertinere puto ad diversam pugnandi rationem, quatenus aut iaculis sagittisque utebantur aut stabilem pugnam conserebant. §. 15. Doryphoroe vocabantur] Doryphori Aldina ac deinde reliquae; sed edit. princeps diriphore et libri mss. omnes doriphorae, doriphore, dorifore, nullus certe cum Latina terminatione i. Apparet Graecam oe restituendam esse: cf. nostram annot. ad Cic. libr. IV in Verr. 3, §. 5. Vocabantur autem satis constanter libri et recte, quoniam verbum fere proxime antecedenti nomini adaptatur; vocabatur autem meorum Bern. B Flor. G H. §. 16. quorum alterum Nini, alterum erat Beli] Codd. mss. nonnulli quorum al terum in alterutrum belli, Flor. DE a pr. At 8 Nini, alterum erat Beli. Inter haec aquilam auream pinnas extendenti similem sacraverant. Cultus regis inter omnia luxuria notabatur. Purpureae 17 tunicae medium album intextum erat: pallam auro distinctam aurei accipitres, velut rostris inter se concurrerent, adornabant; et zona aurea muliebriter cinctus acinacem 18 suspenderat, cui ex gemma vagina erat. Cidarim Persae 19 vocabant regium capitis insigne: hoc caerulea fascia albo distincta circumibat. Currum decem milia hastatorum se- 20 quebantur: hastas argento exornatas, spicula auro praefixa gestabant. Dextra laevaque regem ducenti ferme nobilissimi 21 propinquorum comitabantur. Horum agmen claudebatur triginta milibus peditum, quos equi regis quadringenti sequebantur. Intervallo deinde unius stadii matrem Darei 22 aquilam aur. pinnas extend.] Secutus sum in ordine verborum (cum vulgo sit auream aquilam) Bern. A Flor. BCG, in eo autem quod pinnas et hoc loco et VII, 35, 25. VII, 41, 6. VII, 43, 24 scripsi optimorum Bern. A Flor. B Leid. Voss. 1 consensum. Vulgares partim pennas, partim plumas, quod est in Bern. B Flor. DEFHI. Ceterum miror qui factum sit ut h. 1. pinnae ex edit. Juniana fluxerint ad reliquas, cum reliquis tribus locis pennae vulgo remanserint. Nam ea distinctio, quam praeeunte Quintiliano 1, 4 Caper de orthographia fecit, pinnas murorum, pennas avium dicendas esse, non omni ex parte veterum scriptorum usu comprobatur, ut qui pinnas quoque avium non raro dixerint. Magis ad rem pertinet, quod pinnas avium tum maxime dicere veteres scriptores solent, cum de volatu, non de tegumento sermo est. Vide Drakenborch. ad Livium XXI, 31, 8 et quem laudat Ulitium ad Gratii Cyneg. 83. Cap. 8, §. 17. purpureae_tunicae medium album intextum erat] Cellarius secutus Salmasium (exercit. Plin. p. 497 ed. Ultraj.) albo edendum curavit, atque sic in cod. Leidensi legi testatus est Snakenburgius. Ceterorum librorum mss. auctoritas discrepat, nec ego medium tunicae cum oratione Curtiana congruere puto, contra medium album intextum erat optime dici. Zaganis ea tunica ap pellabatur purpurea clavis candidis intertexta, sive uɛoólɛvxos. velut rostris inter se concurrerent] Concurrerent in libris mss. cum olim collatis tum Bern. duobus et Flor. omnibus legitur, editores tamen nescio quid elegantiae in corruerent, quod iam in ed. pr. est, sibi intelligere visi sunt. Falso, neque enim veterum scriptorum quisquam corruere de hostili alterius in alterum impetu dixit, sed de spontanea labe singulorum. §. 18. acinacem suspenderat] nimirum e (de) zona vel zona simpliciter, neque enim est cur Schefferum secuti pro et zona scribamus e zona. Mox vagina erat dedimus pro vulg. erat vagina ex Bern. A Flor. B G Leid. Voss. 1. §. 19. Cidarim P. vocabant regium cap. insigne] Sic Bern. A Flor. B G, quibuscum Leid. Voss. 1 concinere videntur, in quibus Snakenb. annotavit esse voc. cap. reg. Vulgo Cidarim P. regium cap. insigne vocabant. Quam deinde caeruleam fasciam dicit Curtius, eam VI, 20 purpureum diadema vocat. Intellige igitur de violaceo purpurae genere. Kidaois, si solius erat regis, eadem fuit quae ὀρθὴ τιάρα, quam κεκλιμévny gestasse dicit reliquos duces Etymologicum magnum s. v. Tiάoα, quamquam Arrianus Anab. VI, 29 дov τny zidagir coniunxit, quam gestaret qui regem se haberi vellet. . Sisygambim currus vehebat, et in alio erat coniunx. Turba 23 feminarum reginas comitantium equis vectabatur. Quindecim deinde, quas armamaxas appellabant, sequebantur. In his erant liberi regis, et qui educabant eos, spadonumque 24 grex, haud sane illis gentibus vilis. Tum regiae pellices trecentae sexaginta vehebantur, et ipsae regali cultu ornatuque. Post quas pecuniam regis sexcenti muli et trecenti 25 cameli vehebant, praesidio sagittariorum prosequente. Propinquorum amicorumque coniuges huic agmini proximae, lixarumque et calonum greges vehebantur. Ultimi erant cum suis quique ducibus, qui cogerent agmen, leviter ar26 mati. Contra si quis aciem Macedonum intueretur, dispar facies erat, equis virisque non auro, non discolori veste, 27 sed ferro atque aere fulgentibus. Agmen et stare paratum et sequi, nec turba nec sarcinis praegrave, intentum ad ducis non signum modo, sed etiam nutum. Et castris lo28 cus, et exercitui commeatus suppetebant. Ergo Alexandro in acie miles non defuit: Dareus, tantae multitudinis rex, §. 22. Sisygambim] Sic scribitur h. 1. nomen in Flor. BD II, in ceteris codd. Sisigambim, quae scribendi ratio alibi communis est omnium. Apud Diodor. lib. XVII extr. in textu Ziovyyaußois, in variant. Σισίγαμβρις vel Σισίγγαμβρις. §. 23. Quindecim deinde sequebantur] Deinde pro vulg. inde codd. Bern. et Flor. ad unum omnes, nec dubito quin in ceteris olim collatis legatur. Tum appellabant item omnes nostri cum tribus Snak. libris praeter Flor. I, qui vulgatam scripturam appellant tuetur. et qui educabant eos] Sic omnes libri nostri praeter Flor. E qui a pr. manu educebant, et Bern. A in quo est ducabant supra lineam appicto manu recen tiore e. Tanto magis miror_educebant. notari a Snakenburgio esse in Leid. Voss. 1. Est tamen hoc etiam in Aldina. temporis momentum, non ad ordinem pertinet, et de littera 7 duplicanda consentio cum Schneidero Element. ling. Lat. p. 573. Sed quod sequitur trecentae sexaginta, non repugno quin e Bern. A Leid. Flor. C scribatur trecentae et sexaginta. prosequente] Sic primum edit. Iuniana, cum vetustiores contra omnium codd. mss. auctoritatem dedissent persequente. §. 25. cum suis quique ducibus] Sensit recentissimus editor Muetzellius, corrigendum esse quod in libris quidem omnibus est cum suis quisque ducibus: nec enim singuli leviter armati suos duces habebant, sed singulae cohortes sive agmina leviter armatorum; hoc autem significabitur plurali numero quique. Cf. ad Iv, 5, 30. §. 26. dispar facies erat] Facies dedimus ex facili coniectura Schefferi, quamquam vulgatum acies in omnibus et edd. et codd. mss. . legitur. Repetitum vocabulum nec sententiae tenor nec sermonis elegantia fert. §. 24. tum regiae pellices] Annotandum censeo in libris mss. meis omnibus esse tunc, in melioribus etiam pelices scribi (itemque v, 1, 6. v, 22, 2, ubi Snak. annotat simplici littera 1 id versemper bum in mss. (suis) exarari). Neutrum §. 27. suppetebant] Unus Flor. F_suppossum probare, quandoquidem tunc ad petebat. Infra vi, 38 mihi securitatem loci, in quo pugnavit, angustiis redactus est ad paucitatem, quam in hoste contempserat. 9 Interea Alexander, Abistamene Cappadociae praeposito, v Ciliciam petens cum omnibus copiis, regionem, quae castra Cyri appellatur, pervenerat. Stativa illic habuerat Cyrus, cum adversus Croesum in Lydiam duceret. Aberat ea re- 2 gio quinquaginta stadia ab aditu, quo Ciliciam intramus: Pylas incolae dicunt artissimas fauces, munimenta, quae manu ponimus, naturali situ imitante. Igitur Arsames, qui 3 Ciliciae praeerat, reputans quid. initio belli Memnon suasisset, quondam salubre consilium sero exequi statuit: igni ferroque Ciliciam vastat, ut hosti solitudinem faciat: quicquid usui potest esse corrumpit, sterile ac nudum solum, quod tueri nequibat, relicturus. Sed longe utilius fuit an- 4 gustias aditus, qui Ciliciam aperit, valido occupare praesidio, iugumque opportune itineri imminens obtinere, unde inultus subeuntem hostem aut prohibere, aut opprimere po primum innocentia mea, deinde tua dextera obtulerant. Cap. 9, §. 1. Abistamene] Arrianus Zaßintav appellat, sed Curtiani libri sibi constant, quamvis varient ab histamene, ab istamene. regionem, quae castra Cyri appellatur, pervenerat] Praepositionem in abesse sane aegre fero, neque enim poëtarum exempla illud fieri solere satis probant: vide Sanctii Minerv. 1. Iv de praepos. ellipsi. Sed nescio an scriptor, cum urbem intelligeret, magis id sibi licere putaverit (Cf. tamen ad IV, 31). Certe in adiicere contra omnium librorum auctoritatem, sicut in appendice Aldinae proponitur ac Modius fecit, nemo audeat. Etiam appellatur consensu librorum mss. tutum est fere omnium, tantum Bern. B et Flor. H appellantur, G appellat. Sed ed. pr. appellant, Ald. appellantur. stativa illic habuerat] Nescio quis primus ibi pro illic in vulgatam intulerit, sed fecit contra libros manuscriptos et olim editos, etiam Ald. Iun. Mod. adversus Croesum] Uterque Bern. et Flor. B G H adversus pro vulg. adversum, a Snak. nihil notatur. Commutari istas formas in libris mss. constat, delectus difficilior est. H. 1. et duorum antiquorum codd. auctoritas et ipse sonus fecit ut maluerim adversus. Ceterum ad minorem Cyrum nomen loci rectius videtur Arrianus II, 4 rettulisse. §. 3. Arsames] Miror cur Freinsh. tantopere pro scriptura huius nominis Arsanes pugnet, imprimis cur Herodotum testem advocet 1, 139, quippe qui illud tantum doceat omnia Persarum nomina littera s terminari. autem legitur in optimis Voss. 1 Bern. A Flor. B C G, et in Leid. saltem Arsemes est. Mox Memno de nostris unus Arsames Bern. A, sed traditur a Snakenb. sic etiam in Leid. et Voss. 1 esse. Menon semper edit. pr. Cf. ad v, 23 extr. quicquid usui potest esse] Sic Snakenb. libri et mei praeter Flor. G, vulgo esse potest. §. 4. subeuntem hostem] Vulgo contra omnes codices nostros subeuntem aut prohibere aut opprimere hostem potuisset cum falsa quadam elegantiae specie. Modius codicum mss. auctoritatem secutus est, Snakenb. de libris suis tacuit. Deinde cum tunc in edd. esset, unus Modius nunc edidit, et reliqui, qui alibi fere illum non audirent, hoc loco audiendum putarunt scripseruntque et ipsi retro ipse concessit. Legitur 5 tuisset: tunc paucis, qui callibus praesiderent, relictis, retro ipse concessit, populator terrae, quam a populationibus vindicare debebat. Ergo qui relicti erant, proditos se rati, ne conspectum quidem hostis sustinere valuerunt, cum vel pauciores locum obtinere potuissent. 6 Namque perpetuo iugo montis asperi ac praerupti Ci-10 licia includitur; quod cum a mari assurgat, velut sinu quodam flexuque curvatum, rursus altero cornu in diversum 7 litus excurrit. Per hoc dorsum, qua maxime introrsus mari cedit, asperi tres aditus et perangusti sunt, quorum uno 8 Cilicia intranda est. Campestris eadem, qua vergit ad mare, planitiem eius crebris distinguentibus rivis: Pyramus et Cydnus incliti amnes fluunt. Cydnus non spatio aquarum, sed liquore memorabilis, quippe leni tractu e fontibus labens, puro solo excipitur, nec torrentes incurrunt, qui pla9 cide manantis alveum turbent: itaque incorruptus, idemque frigidissimus, quippe multa riparum amoenitate inumbratus, 10 ubique fontibus suis similis in mare evadit. Multa in ea regione monumenta, vulgata carminibus, vetustas exederat. Monstrabantur urbium sedes, Lyrnessi et Thebes, Typhonis sane nunc in Flor. B Bern. A, sed mendum esse puto, quandoquidem de praeteriti temporis condicione dici non potest. §. 5. quam a populationibus vindicare debebat] Variant in hoc loco exhibendo codd. nostri. In Flor. B librarii culpa totus locus a populationibus usque ad conspectum excidit. Reliquorum duo C H quam populationibus vindicare debebat, unus G a populationibus vind. decebat, DEFI quam populationibus vindicare debuerat, Bern. uterque quam a popul. vindicare, ac deinde Bern. A debebant a pr. manu (sicut Voss. 1) Bern. B debebat. Itaque me et illorum codd. et Leid. Voss. auctoritas ut debebat ederem admonuit, sed ne praepositionem ab omitterem, iidem codd. Leid. Voss. Bern. obstabant et perpetuus fere cum aliorum scriptorum tum Curtii usus in addenda huic verbo particula. Edit. pr. e deterioribus codd. quam popul. vind. debuerat, Ald. adiecit a popul. eaque vulgaris lectio facta est, Modius tamen a popul. vindicare debebat. |