תמונות בעמוד
PDF
ePub

Fertur ad alta volans, coloque exultat aperto.

Jam fi corporea eft animi Natura, neceffe eft Partibus hæc eadem conflata fit infinitis; Ergo et fenfus erit cuique, et fua cuique libido Particula, totidemque animi in diverfa trahentes. Has inter turbas atque in certamine tanto Dic, quo more queat verum confiftere et æquum; Et vitæ tenor unus, et hæc fibi confcia virtus. Materiæ quin fortè fitu certaque figura Vis animi confit; Tanquam quadrata rotundis Plus faperent;partes feu demis an addis, eòdem Res redit, ac quali fuerint corpufcula forma, ---Tantundem ad mentem est, color an fiet albus an ater.

At quodam ex motu fit Vis quæ cogitat omnis: Quid non conficiat motus? Nempe ipfa Voluntas, Difcurfus, Ratio, Rerumque Scientia conftant Vectibus ac trochleis; pueri, credo, actus habena Concipit Ingenium, fapit et fub verbere turbo: Nec non lege pari, liquor ut calefactus aheno eft, Eloquii tumet atque exundat divite vena.

[ocr errors][merged small][merged small]

260

265.

Unde

Unde autem exoritur motus? Mens fcilicet una,
Mens, non corpus iners fons eft et origo movendi: 270
Utque Deus Mundum, fic molem corporis omnem,
Arbitrio nutuque fuo, mens dirigit intus.

Define quapropter mirari quomodo poffit
Vivere mens omni detracto corpore, miror
Hoc potiùs qua vi poterit labefacta perire:
Utpote quæ nullis confiftat partibus, ac non
Divelli queat externo violabilis ictu:
Tum porrò ipfa fui motrix eft, non aliundè
Instincta; at quodcunque fua virtute movet se,
Vivet in æternum, quia fe non deferet unquam.

275

280

Verùm haud conceptu facile eft exiftere quidvis Poffe quidem, formam fi dempferis et pofituram. Quidnam igitur cenfes de Numine? Nam nequeFormam Mens (quà fcire licet) recipit divina, nec ullo Circumfcripta loco eft, nifi forte putaveris ipfum 285. Materiam effe Deum; fin vero Spiritus Idem, Integer et, purufque, et fæce remotus ab omni Corporis, humana pariter de mente putandum::

Ecquid enim per fe pollet magis, aut magis hauftus
Indicat ætherios, genus et divinitùs ortum ?
Atque adeo dum corporei ftant foedera nexus,
Exit fæpe foras tamen, effugioque parat fe ;
Ac veluti Terrarum hofpes, non incola, furfum
Fertur, et ad patrios geftit remeare penates.

I nunc, ufuram vitæ mirare caducam;
Sedulus huc illuc, ut mufca, nitentibus alis
Pervolita, rorem deliba, vefcere et aura
Paulifper, mox in nihilum rediturus et exfpes.
Hæccine vitai summa eft? Sic irrita vota?
Huc promiffa cadunt? En quantò verius illa,
Illa eft vita Hominis, dabitur cum cernere Verum,
Non, ut nunc facimus, fenfim, longasque coacti
Ire per ambages meditando, at protinùs uno
Intuitu, nebulaque omni jam rebus ademptâ.

293

295

300.

At ne fcire quidem poterit mens, forte reponas, 305. Senfibus extinctis; hoc fonte Scientia manat; Hoc alitur crefcitque; hoc deficiente, peribit.

Quid verò infirmis cum fenfibus, Arte miniftra,
Suppeditet vires fua quas Natura negavit?
Arte oculis oculos mens addidit, auribus aures.

Hinc fefe in Vita fupra fortemque fitumque
Evehit humanum; nunc Colo devocat aftta,
Intima nunc Terræ referat penetralia Victrix;
Quæque oculos fugiunt, tenuiffima corpora promit
In lucem, panditque novi miracula Mundi.

Quid porro errores fensûs cum corrigit, et cum
Formamque et molem mens intervallaque rerum
Judice fe, contra fenfüs fuffragia cernit ?
Nonne hæc fejunctam fenfu vim figna fatentur,
Semen et ætherium? Quare hac compage foluta,
Credibile eft animum, qui nunc præludia tentat,
Excurfufque breves, tum demùm poffe volatu
Liberiore frui, verumque excurrere in omne.

Si quæras quî fiat, adhuc neque noscere fas est,
Nec refert noftrâ ; fcifne iftam matris in alvo
Vitam qualis erat? Num nôrit amœna colorum
A puero cæcus? Verùm inquis et Hic quoque fentit

[blocks in formation]

310

315

320

325

Effe aliis fibi quod nato ad meliora negatur.

Mens itidem nihil hic Terrarum quicquid ubique eft
Par votis videt effe fuis; quin omnia fordent
Præ forma æterni fervat quam pectore Bulcri,

Ingenii cui fit vigor, et fublimia cordi.
Hoc ergo exoptat folum fibi, totus in hoc eft:
Abfens, abfentis tabefcit amore perenni;
Congreffufque hominum vitans, ut verus Amator,
Et nemora, et fontes petit, et fecreta locorum;
Solus ubi fecum poffit meditarier, atque

Nunc Sophia, ingentes nunc carmine fallere curas.
Quocirca Ille mihi felix vixiffe videtur,

330

Qui poftquam afpexit Mundi folenne Theatrum Aquo animo, Hunc folem, et Terras, mare, nubila

et ignem ;

535

340

Protinus unde abiit, fatur ut conviva, remigrat.
Nempe hæc, feu centum vivendo conteris annos,
Seu paucos numeras, eadem redeuntia cernes;
Hifque nihil melius, nihil atque recentius unquam: 345
Omne adeo in Terris agitur quod tempus, habeto

Ut

« הקודםהמשך »